Ogólne zalecenia
Najważniejszym powodem, dla którego chorzy na cukrzycę powinni stosować się do określonych zaleceń żywieniowych jest zapobieganie nadmiernym wahaniom poziomu cukru we krwi.
W diecie cukrzycowej należy kierować się następującymi zasadami:
Dieta cukrzyka powinna być dopasowana do indywidualnego stanu chorego, typu cukrzycy, wieku chorego czy chorób współistniejących oraz zawierać odpowiednią wartość energetyczną i odżywczą.
Niezbędne składniki odżywcze
Składniki odżywcze, czyli węglowodany, białka i tłuszcze w istotnym stopniu wpływają na poziom glukozy we krwi, a także efekty leczenia cukrzycy. Aby dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych składników, dieta musi być urozmaicona.
Jednak składniki te muszą być dostarczane w odpowiednich ilościach i proporcjach:
Węglowodany powinny stanowić 45-50% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Głównym źródłem węglowodanów w diecie cukrzycowej powinny być węglowodany złożone (produkty pełnoziarniste: makarony i pieczywo, grube kasze, brązowy ryż, produkty skrobiowe). Skrobia trawiona jest stopniowo, co zapobiega niekorzystnym wahaniom poziomu glukozy we krwi. W cukrzycy nie zaleca się diet niskowęglowodanowych;
Białka powinny stanowić 15-20 % wartości energetycznej diety. Źródłem większości białka powinien być: drób, chuda gatunki mięs i wędlin, ryby, nasiona roślin strączkowych, jaja, odtłuszczone mleko. Szczególnie wartościowe są ryby, bo oprócz pełnowartościowego białka zawierają cenne kwasy omega-3;
Tłuszcze powinny stanowić 30-35% dziennego zapotrzebowania energetycznego. W diecie cukrzycowej zaleca się spożywanie tłuszczów roślinnych (oliwa z oliwek, olej rzepakowy, sojowy, słonecznikowy), jednocześnie unikając tłuszczów zwierzęcych (smalcu, słoniny, tłustych mięs). Ograniczenie spożycia tłuszczu jest ważne z uwagi na redukcję nadwagi i obniżenie poziomu złego cholesterolu;
Błonnik (rozpuszczalny) znajdujący się w warzywach, owocach i nasionach roślin strączkowych jest szczególnie cenny - spowalnia wchłanianie cukrów, obniża poziom cholesterolu, zachowuje układ trawienny w dobrej kondycji, a także daje uczucie sytości na dłużej, co pośrednio wpływa na utrzymanie właściwej wagi. Stosując dietę o większej zawartości błonnika, należy pamiętać, by pić więcej płynów (6-8 szklanek wody dziennie);
Warzywa i owoce, szczególnie surowe, są ważnym składnikiem zdrowej diety, ponieważ zawierają cenne witaminy, minerały i błonnik. Szczególnie wskazane są jednak warzywa. Niektóre owoce zawierają bowiem zbyt dużo cukru (np. winogrona, banany). Warto wiedzieć, że warzywa gotowane mają wyższy indeks glikemiczny, dlatego nie należy ich rozgotowywać.
Produkty zakazane
W diecie cukrzycowej niektóre produkty należy ograniczyć lub najlepiej wyeliminować. Należą do nich:
Dieta cukrzycowa jest bardzo podobna do racjonalnej diety osób zdrowych. Wymaga jednak znacznie więcej dyscypliny i konsekwencji w przestrzeganiu zasad odżywiania, bo w przeciwnym razie skutki mogą być groźne.
